 |
| Jean-Léon Gérôme, “ De executie van maarschalk Ney”, 65x104 cm, 1868 |
Mooi schilderij. Schilderij van stilte.
Michel Ney was jaren lang een van Napoleons steunpilaren op de Europese slagvelden, maar toen na de mislukte veldtocht naar Moskou nederlaag op nederlaag volgde was hij een dergenen die in 1814 aandrongen op diens abdicatie. Napoleon werd naar Elba verbannen en Ney sloot zich aan bij het leger van de in ere herstelde Lodewijk XVIII. Toen Ney vervolgens werd uitgezonden tegen de van Elba teruggekeerde Napoleon, kreeg hij gewetenswroeging en liep hij op 17 maart 1815 met 20.000 man bij Auxerre over naar Napoleon. Tijdens de slag aan Waterloo kwam hij daarmee aan de verkeerde kant van de geschiedenis te staan. Als landsverrader werd hij ter dood veroordeeld. Op 7 december 1815 werd hij geëxecuteerd door mannen die behoord haddn tot zijn eigen troepen, hij weigerde een blinddoek en gaf zelf het bevel tot schieten.
Gérôme schildert de executie kort nadat het vonnis werd voltrokken. Op de muur is nog net te zien dat er kort tevoren nog stond: ‘Vive l’Empereur’. Maar het tij is weer gekeerd. Er is geen ruimte meer voor glorie. Ik tuur naar het schilderij. Het is stil. Heel stil. Ik voel het in al mijn vezels. Het stemt tot denken. Over goed en kwaad, en de dunne lijn daartussen. Een lijn die nog altijd even vaag is. Het stemt verdrietig, los van de historie, waar niemand ooit van leert. Vae victis wist Caesar al.
