 |
| Anne Magill, “by The river”, 1962 |
Timothy Snyders was op televisie, in Buitenhof. Dat wil ik nog even zien zei ik tegen mijn vrouw, die voorstelde om te gaan wandelen.
Ik heb een paar maanden geleden “Bloedlanden” gelezen, voor de tweede keer, waarin Snyder niet alleen een indrukwekkend historisch relaas geeft, maar ook een hele krachtige analyse, van hoe het werkt op de wereld, met ons mensen, en hoe het zich telkens weer zal herhalen. Zonder dat we kunnen weten hoe.
Snyders visie kwam in het interview veel minder indrukwekkend over dan in zijn boeken. Ik probeerde dat aan mijn vrouw uit te leggen, vertelde over daders, die zich slachtoffer voelden, maar merkte dat het ook mij niet lukte. Het voelde als een mening als van zovelen. Eigenlijk voelde het helemaal niet.
Je kunt maar beter een boek lezen en verder je mond houden. Hooguit het boek prijzen in de hoop dat ook anderen het gaan lezen. Dat schiet niet op maar is het enige dat werkt. Verbale boodschappen zijn bedoelde voor een een-op-een relatie. Grote woorden blijven altijd aan de oppervlakte. Maar zullen het ermee moeten doen. Het zijn er te weinig die nog regelmatig een boek lezen.
Hadden we maar gaan wandelen…
