Labels

maandag 7 april 2025

Gemiste ervaring

 
Hans Baumgartner, “Studentenhuis, Casiusstrasse Zürich”, 936

Ik kijk nog maar even naar de foto.

Soms kun je iets missen wat je nooit hebt gekend.

Traumatische ervaringen kunnen overerfbaar zijn, schreef ik in mijn voorgaande blog Waarom zou ik de goede ervaringen van generaties voor mij niet kunnen missen. Niet kunnen voelen. Nu geloof ik niet dat een van mijn voorvaderen ooit in Zürich is geweest, maar misschien heeft iemand wel boeken gelezen. Boeken geschreven. Je weet het niet.

Je kunt veel kanten op met deze theorie. Ook goede kanten. Er is toch nog hoop, durf ik denken.

zaterdag 5 april 2025

Veel gebeurd

  
Vicomte Paul de Singly (1844-1912) Promenades champêtres, 1906

Traumatische ervaringen kunnen overerfbaar zijn. In de jaren zeventig werd een experiment uitgevoerd: een generatie ratjes werd getraumatiseerd door het toedienen elektroshocks, direct nadat een rozengeur in hun hokken werd verspreid. Tasjes vermenigvuldigen zich snel. Meerdere generaties later, waarbij aan nakomelingen noch elektroshocks werden toegediend, noch rozengeur werd verspreid, werd het experiment gedeeltelijk herhaald: deze werd een zoveelste generatie later enkel blootgesteld aan rozengeur en zie: de ratjes raakten in paniek.

Een collega vertelde dat ze bij het betreden van een donkere kerk altijd een onbestemd naar gevoel kreeg, alsof ze weg wilde. God weet wat ooit gebeurd is.

In zekere zin is de mensheid voorgoed verloren, vrees ik. Er is teveel gebeurd.

donderdag 3 april 2025

Wolken met me mee

 
Gustave Caillebotte, “Vissers aan de Yerres”, 1876 

Als de zon schijnt
    Zitten dingen beter mee,
Maar soms ook even niet,
 Soms heb je geen idee,
Waar het nu weer 
        aan kan liggen,
Wat brengt dit nu 
          zo weer teweeg,
Vind ik soms heel weinig reden
 Maar wat verder soms wel twee
   Loop ik onbewolkt naar huis toe,
Neem de wolken 
                             met me mee

dinsdag 1 april 2025

Omdat ik niet zonder kan

 


Nieuwe dagboeken van Voskuil. In de zon lees ik wat willekeurige passages.

Het kabinet Den Uyl is gevallen. Hij komt op televisie, kamerzitting. “Ik kan niet zeggen dat ik van het begin tot het eind geboeid ben, het merendeel van de tijd verveel ik me rot, maar daar doorheen blijft het aangename gevoel dat ik vanavond een alibi heb om niets te doen. Ik vind het zelfs een beetje jammer dat ik daar niet in die kamer zit, al zou ik dan uiteraard geen genoegen nemen met een achterbankje. Een bezeten leven, waarin je geen tijd krijgt te beseffen dat het allemaal onzin is”. Vooral die laatste zin.

Brief aan Barend Voorham, over een van zijn verhalen: “Ik ben kennelijk je lezer niet. Aan mijn reactie heb je niets. Je kunt hem beter - en terecht - woedend naast je neerleggen. Tenzij zou blijken dat je over een paar jaar ook je eigen lezer niet bent. Als je dat risico wilt vermijden, dan kun je het het beste een jaar of acht in een la leggen voor je het overleest. Wanneer je dan om jezelf kunt lachen en in een helder, nuchter Nederlands onder woorden weet te brengen wat je werkelijk bezielde, dan is de kans groot dat ik dat wel met plezier lees en dat je aan mijn critiek geen behoefte hebt”. Voskuil liet zijn dagboeken jaren in de la voordat hij begon te bewerken. Ik schrijf een jaar of acht aan dit blog. Het sorteren komt nog wel.

Nog eentje dan, omdat Voskuil niet zonder kon: “Schrijven, dat is het, een kleine wereld, geheel voor jezelf”. Omdat ik niet zonder kan. Geen wonder dat ik een van zijn lezers blijk te zijn, ook al heb ik er wat weinig tijd voor. Wachten nu op mijn pensioen.